Hop wordt al sinds de Middeleeuwen gebruikt als belangrijke grondstof in bier, maar staat al sinds de 9e eeuw bekend om zijn slaapverwekkende effecten. In Nederland werd hop pas bekend in de 13e eeuw. Hop is tot en met de jaren '50 met de hand geplukt; iets wat de plukkers niet lang mochten doen omdat ze er namelijk slaperig van werden.

De meeste van mijn kruiden gebruik ik door door middel van een kruidenthee, maar dit wordt bij hop echter afgeraden. Het heeft een intens bittere smaak.

Een populaire manier om gebruik te maken van hop, is door het te gebruiken in katoenen kussentjes die je vult met hopbellen en in de sloop van je hoofdkussen stopt, om zo je slaap te bevorderen. Let wel: gebruik geen hop als je last hebt klinische depressies; hop kan dit namelijk verergeren. Hildegard von Bingen zei al eens dat hop treurnis en melancholie met zich meebracht.

Afgebeeld naast de hop, zijn korenbloemen en een eigengemaakte thee melange van kukicha twijgjes, jasmijn en rozenknopjes.

Vlierbloesem wordt in ons huishouden erg veel gebruikt, met name door mij in de koudere seizoenen. Ik heb heel gauw last van luchtweginfecties en bijholteontstekingen, met name in de winter, en vlierbloesem is daar een prima remedie voor.

Vlier wordt al vanaf de steentijd door mensen gebruikt, en heeft door de jaren heen een enorme geschiedenis en interessante folklore opgebouwd. Zo werden er bijvoorbeeld kruizen gemaakt van vliertakken en in de lijkkist van overledenen gelegd om deze te beschermen. In Engeland geloofde men heilig dat de bladeren van de vlier op de laatste dag van April aan hun deur bevestigd moesten worden om zo de heksen tijdens de heksensabbat in de Walpurgisnacht buiten de deur te houden.

De vlier heeft een speciaal plekje in mijn hart, mede vanwege jeugdsentiment. De vlier is nauw verbonden met een van mijn favoriete sprookjesfiguren uit mijn kindertijd, namelijk Vrouw Holle. Toen ik een jaar of 6/7 was luisterde ik elke avond in bed naar cassettebandjes vol met sprookjes van Lekturama (en als je van mijn generatie bent weet je ongetwijfeld waar ik het over heb) en vrouw Holle was mijn favoriet! Vrouw Holle wordt ook wel 'Vliermoedertje' genoemd, en aan haar moest je toestemming vragen om de vlierbessen te plukken of het hout te kappen. 

Het verhaal gaat, dat de geneeskracht die de vlier ons te bieden heeft aan Vrouw Holle te danken is: tijdens een koude winteravond liep deze over een heide bedekt met een dikke laag sneeuw. Vrouw Holle kwam een kale struik tegen; het was een vlier. De vlier beklaagde zich dat hij zich zo ontzettend nutteloos voelde en dat men hem zelfs niet als brandhout wilde. Vrouw Holle voelde medelijden en gaf de vlier een geneeskrachtige bast, bloesem en bessen. De mensen, die de vlier voorheen zo verafschuwde, kregen kennis van de geneeskracht van de vlier en plantte deze sindsdien veelvuldig in hun tuinen en op hun erven.

En hoewel vrouw Holle in mijn jeugd te boek stond als een rechtvaardige doch lelijke oude heks die kindertjes levenslessen leerde, zo onverbiddelijk kon ze ook zijn: het verhaal gaat in Denemarken (waar vrouw Holle bekend staat als Hyldemoer) dat wanneer je je baby in een wiegje van vlierhout legde waar voor het kappen van het hout niet haar toestemming voor is gevraagd, ze dan langs kwam om de baby aan zijn of haar beentjes uit het wiegje te trekken en te doden.

Ikzelf gebruik vlier voornamelijk in een kruidenthee (klik hier voor het recept) met verschillende kruiden die goed zijn voor je weerstand, een verstopte neus en voorhoofd- of bijholteontstekingen. Denk hierbij aan echinacea, pepermunt, lindebloesem,  moerasspirea en echte marjolein. Het is een lekkere zoete thee die ik gedurende de koude maanden erg graag drink. Naast de thee van vlierbloesem gebruik ik ook drankjes gemaakt van de vlierbes. De bessen kun je zelf plukken rond september t/m eind oktober. Maar let wel: de bessen zijn licht giftig en moeten dus eerst gekookt worden alvorens je ze gebruikt. Vind je het toch te eng om het zelf te doen, dan kun je in biologische winkels ook kant en klare vlierbessensappen en siropen kopen. Het sap van de bes wordt veel ingezet bij griep, verkoudheid, gist infecties, luchtwegaandoeningen, èn heeft een positieve invloed op chronische aandoeningen zoals astma. In Panama in 1995 is een grote griepepidemie de kop ingedrukt door het gebruik van vlierbessensap!

De Gingko boom is een ontzettend bijzondere boom met heel veel kracht, en kan duizenden jaren oud worden. Dat het een krachtige boom is bewijst het feit dat het zelfs atoomexplosies overleefd: tijdens de atoombomaanval op Hiroshima stonden enkele Gingko bomen op de plaats waar de bom afging. Hoewel de bomen geheel in de brand stonden, groeiden er al snel weer nieuwe bladeren aan; sindsdien worden de bomen 'drager van de hoop' genoemd. Ook staan ze bekend als 'levend fossiel'. 

Wist je dat er in de Oude Hortus in Utrecht een Gingko boom staat die geplant is op het moment dat de Gingko in 1727 hier voor het eerst werd ingevoerd?  Hoe gaaf is dat?!

In Duitsland staat de boom bekend als 'de Goetheboom', omdat Johann Wolfgang von Goethe zó geïnspireerd was door de Gingko boom dat hij er een gedicht over schreef. Maar het inspireerde niet alleen Goethe: ook kunstenaars uit de Jugendstil periode werden geïnspireerd door het prachtige patroon van de Gingko Biloba.

In ons huishouden wordt het gedroogde blad van Gingko boom voornamelijk ingezet tijdens hoofdpijn en migraine, door middel van een sterke infusie. Want de geneeskracht van Gingko komt het best tot zijn recht bij hersenfuncties en een goede bloeddoorstroming. Zo wordt het veelal ingezet bij depressie, oorsuizen, vermindert gehoor- en gezichtsvermogen, beginnende dementie en alzheimer, couperose, etalagebeen, angsten, voert het zuurstof naar de hersenen, maar wordt het ook aangeraden tijdens een studie om je beter te kunnen concentreren.

Hoewel ik niet heel erg veel met de kleur geel heb, word ik toch altijd ontzettend blij als ik naar toorts (ook wel bekend als koningskaars) kijk; voor mij zijn het altijd net gedroogde zonnestralen in een pot. Ook in het wild vind ik ze prachtig; als je er naar kijkt doet het je niet alleen denken aan een fakkel, maar de plant werd heel vroeger ook daadwerkelijk voor dit doel gebruikt. De plant werd dan in de pek gedoopt en aangestoken, en zo diende toorts op deze manier als een fakkel om de weg te verlichten, òf werd het gebruikt als rouwkaars.

Van toorts worden veelal kruidenmengsels gemaakt die goed werken tegen luchtweginfecties, hoest, keelpijn, hooikoorts en zo voorts. Uitwendig kan Toorts gebruikt worden tegen brandwonden, aambeien, kneuzingen, winterhanden, ooglidontsteking en oogbindvliesontsteking.

Wie kent Calendula nou niet?! Calendula, in onze volksmond Goudsbloem genoemd, heeft een rijke geschiedenis en is het onderwerp van een paar prachtige mythen. Één van die mythen zegt dat Calendula is ontstaan uit de tranen die Aphrodite heeft gehuild op het moment dat Adonis stierf. In Engeland geloofde men dat, als je Goudsbloemen plukte, je zou beginnen met drinken.

Calendula werd pas echt bekend als geneeskrachtig kruid tijdens de Amerikaanse burgeroorlog, waarbij het veelvuldig werd gebruikt om de wonden die de soldaten hadden opgelopen op het slagveld mee te behandelen.

In ons huishouden wordt calendula veelal gebruikt in zalfjes en crèmes.

Als men mij -en aan enig andere herborist- vraagt welk kruid er ècht niet mag ontbreken in een thuisapotheek, dan zeggen we ongetwijfeld in koor: brandnetel.

Als kind dat vroeger ontzettend graag buiten speelde en door struikgewassen kroop, werd ik niet heel erg blij van brandnetels en wel om de bekende reden dat ze ontzettend prikken. Lomp als dat ik kon zijn tijdens het spelen viel ik regelmatig in de brandnetels, met alle gevolgen van dien.

Pas toen ik wat ouder werd en me begon te verdiepen in planten, leerde ik de geneeskracht van brandnetels ontzettend waarderen en ze hier en daar zelfs te plukken; brandnetel is namelijk heerlijk in een soep, als thee, en bezit een rijkdom aan geneeskracht waar je maar moeilijk omheen kunt.

Brandnetel was al populair bij de Germanen en werd gewijd aan Donar, de god van de donder. Ook werd er vroeger geloofd dat de brandnetel demonen weerde en werd om deze reden op bepaalde dagen aan de deur gehangen van stallen en huizen als bescherming tegen het kwaad.

Ook werd brandnetel vroeger gebruikt om te controleren of een meisje nog wel maagd was: het meisje moest over een bosje brandnetels plassen en als de plant verdorde, dan werd aangenomen dat het meisje geen maagd meer was. De Romeinen gingen een stapje verder en gebruikten het als een afrodisiacum: zij streken met wat brandnetels over de vagina van 'frigide' vrouwen, in de hoop ze daarvan te 'genezen'.

Gelukkig wordt brandnetel niet meer voor dit soort rare praktijken gebruikt en staan ze beter bekend om hun geneeskracht. Zo wordt brandnetel ingezet tegen hooikoorts, om aan te sterken na een lange ziekte, tegen bloedarmoede, jicht, artrose, is het goed voor de spijsvertering, een gezond urinewegstelsel, huid en haar, en is het goed voor de botten. Zwangere vrouwen doen er bijzonder goed aan om brandnetel te eten, vanwege de rijke bron van plantaardig ijzer.

 Op het moment zijn ze leeg, maar wat ben ik er dol op en wat gebruik ik ze graag: antieke apothekersflessen. Zodra ik naar een vlooienmarkt of een brocante markt ga zoek ik altijd specifiek naar apothekersflessen. Best lastig, want ze zijn erg gewild en best wel prijzig. Deze twee kon ik gelukkig voor een zacht prijsje op de kop tikken.
Ik gebruik deze flessen vaak voor tincturen of rozenwater.

Ondanks dat ik nog het meest mijn marmeren vijzel gebruik om kruiden te malen, mocht dit kleine vintage koffiemolentje niet ontbreken in mijn kruidenapotheek. Wat is dit een handig dingetje om kruiden fijn te maken zeg!

Als je ook graag een vintage koffiemolentje wil gebruiken om je kruiden te malen, maal er dan eerst een handje rijst doorheen zodat het de geur neutraliseert en het de restjes koffie 'wegveegt.' Zo voorkom je dat je kruiden naar koffie gaan ruiken en smaken. Vanzelfsprekend wordt dit molentje hier thuis nog enkel voor kruiden gebruikt en wordt mijn koffie in een andere koffiemolen gemalen.

Naast de koffiemolen staat een potje met groene thee gemengd met jasmijn. Hier drink ik elke ochtend wat van.

Op de bovenste plank van de kruidenkast staan grote zakken vol kruiden. Afgebeeld zijn echinacea, rozenknopjes, frambozenblad, echte marjolein, Siberische ginseng en moerasspirea. Verder op deze plank, maar niet afgebeeld, staan ook nog zakken en potten met hibiscus, driekleurig viooltje, lindebloesem, gotu kola, fenegriek, salie en venkelzaad.
 
Zakjes met restjes kruiden zoals tulsi, kamille, pepermunt, passiebloem, duizenblad, vrouwenmantel, en nog veel meer. Bijeengehouden met vintage wasknijpers.

De Meidoorn staat al sinds jaar en dag bekend als een zeer geneeskrachtige boom. Het was de Oud Griekse arts en botanicus Pedanius Dioscorides (die tussen 50 en 70 o.j De Materia Medica heeft geschreven) die schreef dat het eten van Meidoornbessen menstruatieklachten verlichtte en het het hart gezond hield.

De Meidoorn is een natuurlijk medicijn tegen zowel een te hoge bloeddruk als een te lage bloeddruk. Meidoorn is waardevol bij de behandeling van angina pectoris, hartkloppingen, ziekte van Reynaud, slapeloosheid en nerveuze spanningen.

Helaas lijd ik aan de chronische immuunziekte Endometriose. Het zit bij ons in de familie. Vrouwen die dit ook hebben weten hoe ongelofelijk pijnlijk deze ziekte is en wat een beslag het kan leggen op je leven.

Hoewel Endometriose niet te genezen is, ben ik wel opzoek gegaan naar kruiden die de klachten kunnen verminderen. Daar is deze thee melange uit ontstaan.

Blijf mijn blog in de gaten houden als je ook Endometriose hebt, want dit recept verschijnt binnenkort op mijn blog. Hierin vertel ik je onder andere wat welk kruid precies doet om de klachten te verminderen.

Goldenrod, ook wel Guldenroede of Solidago, is een fantastisch middel als je vaak last hebt van urineweginfecties, nierstenen, slijmvliesontstekingen, en daarmee indirect ook de rugpijn die met deze klachten gepaard gaat. Guldenroede heeft een zuiverende werking en kan daardoor ook ingezet worden bij artritis.

Rozen... ik vind ze zo ontzettend mooi! Elke keer weer als ik de zak met rozenknopjes openmaak, de prachtige knopjes zie en ruik, word ik altijd blij. En dat is precies de geneeskracht van rozen!

De roos staat al eeuwenlang bekend als het symbool van de liefde, en de beginselen daarvan beginnen in het Oude Griekenland. De roos behoorde Aphrodite toe, de godin van de liefde. De mythe vertelt dat Aphrodite's geliefde, Adonis, op een dag ging jagen op zwijnen. Iets wat zij maar niks vond. Ares, god van de oorlog, was jaloers op de liefde tussen Aphrodite en Adonis. Hij smeedt het plan om een wild zwijn op Adonis af te sturen en hem te doden. Ares vertelde zijn plan aan Aphrodite, die op haar beurt Adonis wilde waarschuwen. Rennend door doornstruiken haalde ze haar huid open; het bloed dat ze verloor kleurde de witte rozen op haar pad rood. Aangekomen op de plek waar haar geliefde tragisch aan zijn einde is gekomen realiseerde ze zich dat ze te laat was. Adonis was dood. Ze zakte op haar knieën en rouwde zo hartverscheurend, dat zelfs de natuur, de mensen en de goden zich bij haar aansloot en rouwde om Aphrodite's geliefde.

Al sinds het Oude Egypte wordt de roos gebruikt vanwege haar geneeskrachtige werking. Cleopatra, geïnteresseerd in mythologie, raakte geïnspireerd door de rol van de roos in verschillende mythen en gebruikte de roos dan ook veelvuldig tijdens haar publieke optredens; ze wilde graag herinnert worden als een godin die naar rozen rook.

Rozen zijn niet alleen mooi, maar ze brengen ook een tederheid met zich mee. De geneeskrachtige werking van roos wordt tegenwoordig voornamelijk ingezet om te ontspannen, angst, depressie en stress te verlichten, maar ook om je huid te helen. Daarnaast heeft de geur van rozen een positief effect op je emoties, en zetten veel fytotherapeuten rozen in om liefdesverdriet, trauma, verlies en rouwverwerking te boven te komen.

Zelf zet ik vaak een thee van rozen, in combinatie met andere kruiden, zoals tulsi en passiebloem, die helpen stress te verlichten. Ook maak ik graag rozenwater om mij, net als Cleopatra, mee te besprenkelen en er elke ochtend mijn gezicht mee te wassen voor een egale huid.

Jasmijn! Één van mijn favoriete bloemen. Eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik niet in een hemel geloof, maar áls die er is dan weet ik zéker dat het er naar Jasmijn ruikt. Wat is die geur hemels!

Elke ochtend drink ik graag een kop groene thee met Jasmijn. Dit is voor mij echt hét momentje van de dag. Ik had eerder al aangegeven dat ik een echt geurmens ben en ik kan mij geen beter begin van de dag bedenken dan het te beginnen met de geur van Jasmijn.

Jasmijn komt het best tot zijn recht in etherische olïen. Jasmijnolie is aan de prijzige kant, omdat er heel veel kleine bloemetjes gebruikt moeten worden voor één druppel olie, maar het is het echt waard. Jasmijnolie wordt vaak ingezet bij depressie, ademhalingsproblemen en stress, maar kan ook ingezet worden bij problemen op seksueel gebied daar het een afrodisiacum is.

Jasmijn is heerlijk als thee, maar ik druppel ook graag wat jasmijnolie op mijn huid in plaats van parfum.

Het heeft voor mij eigenlijk best lang geduurd voordat ik de geur van Lavendel kon waarderen. Heel lang heb ik het een 'oude mensengeur' gevonden en werd al misselijk zodra ik een vleugje rook. Gelukkig is dit mettertijd bijgetrokken en ben ik nu dol op Lavendel.

Ook Lavendel heeft een rijke geschiedenis opgebouwd. Het verhaal gaat dat Cleopatra Julius Caesar ermee heeft verleid, en droegen mensen in de Middeleeuwen een armbandje van Lavendel daar zij geloofden dat ze op deze manier niet vatbaar zouden zijn voor de pest. Ook werd Lavendel, tezamen met andere gedroogde kruiden, gebruikt in de snavelmaskers van de pestmeesters.

Lavendel wordt tegenwoordig veelal gebruikt voor huidproblemen, brandwonden, hoofdpijn, verkoudheid, zenuwpijnen, en wordt het al van oudsher toegepast om infecties mee te bestrijden. Ook helpt Lavendel om je te ontspannen en beter te kunnen slapen. Lavendel is een plantaardig antibioticum.

St Janskruid dankt zijn naam aan de dag waarop hij het best bloeit: namelijk op de feestdag van Sint Jan op 24 juni. Bijgeloof in Engeland vertelt dat vrouwen die graag kinderen wilden, tijdens Midzomernacht naakt het kruid moesten plukken en dat ze dan binnen een jaar zwanger zouden zijn.

Men geloofde ook dat de avond van Midzomernacht een gevaarlijke tijd was, waarin kobolden, heksen en geesten tussen de mensen rondwaarden. Zodra het donker werd staken de mensen de vreugdevuren aan en gooiden St. Janskruid in het vuur. Mensen sprongen over en door de vlammen om zichzelf te purificeren, en rookten de bladeren van de plant om hun kwaadverdrijvende eigenschappen kracht bij te zetten.

Tegenwoordig wordt St Janskruid voornamelijk ingezet tegen depressie. Let wel: gebruik geen St. Janskruid als je anti-depressiva gebruikt. Het kan de effecten van de medicatie nadelig beïnvloeden. Gebruik ook geen St. Janskruid als je aan een Bipolaire Stoornis lijdt. St. Janskruid kan een manie uitlokken en verergeren.

Echinacea, misschien wel beter bekend als Rode Zonnehoed, mag absoluut niet ontbreken in je kruidenapotheek, vanwege de immuunversterkende eigenschappen die het bezit.

De Indianen gebruikten Echinacea door er op te kauwen en er een papje van te maken; hiermee bedekten zij (etterende) wonden en slangenbeten.

Tegenwoordig wordt Echinacea gezien als een van de beste bloedzuiverende middelen, die in het bijzonder effectief is tegen huidaandoeningen zoals abcessen en puisten (welke in verband worden gebracht met onzuiver bloed.)

Ook werkt Echinacea uitstekend tegen bijholteontstekingen, ontstoken tandvlees, vermindert een aftreksel van Echinacea de jeuk van netelroos, en is het bewezen dat deze plant een antibiotische werking bezit.

Moerasspirea wordt al eeuwenlang gebruikt, en het bewijs daarvan ligt rond de nieuwe steentijd: in Australië zijn er restjes Moerasspirea gevonden in een drinkbeker in een neolitisch graf.
Ook was Moerasspirea één van de drie heilige kruiden van de druïden en werd het vaak gebruikt voor offerandes.

Moerasspirea werkt als een natuurlijk aspirine. In 1838 werd er voor het eerst salicylzuur gewonnen uit de bloemknoppen van de Moerasspirea. In 1899 werd er hiermee een nieuw medicijn ontwikkelt en kreeg het de naam aspirine; vernoemd naar de botanische naam van de Moerasspirea.

Moerasspirea werkt zeer effectief bij de behandeling van reuma, rugpijn, maagzuur, griep, en werkt koortsverlagend.

Vaak wordt Moerasspirea ingezet bij kinderen in plaats van aspirine.
Gebruik geen Moerasspirea als je een allergie hebt voor salicylzuur.